© Pari-daeza

Fruit: Fragaria x ananassa (Aardbei)

Algemeen

Iedereen kent wel de aardbei. Een winterharde zelfbestuivende vaste plant die bloeit met witte (bij uitzondering roze tot rode) bloemen vanaf april tot wel oktober, afhankelijk van de soort en ras. De vruchten zijn rood, bij uitzondering oranjerood of zelfs wit en rijpen vanaf mei. Er zijn wel 20 soorten en 200 rassen bekend. De aardbei is een schijnvrucht, de kleine pitjes aan de buitenkant zijn de eigenlijke vruchtjes. With permission of World Crops Database - With permission of World Crops Database De Bosaardbei (Fragaria vesca) komt in Nederland in Zuid-Limburg en het Duingebied. De bosaardbei maakt geen uitlopers en moet dus vermeerderd worden door zaaien. De bosaardbei bloeit met witte bloemen. De vruchten van de bosaardbei blijven klein, maar als je ze voldoende laat rijpen aan de plant zijn ze heerlijk zoet. Von Jörg Hempel, CC BY-SA 3.0 de, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=41218044 - Von I, KENPEI, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3944806 - Von Kuebi = Armin Kübelbeck - Eigenes Werk, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=4255443 Let op: er is een soortgelijke plant met gele bloemen die je vaak aantreft in tuinen. Dit is echter de smakeloze en dus niet-eetbare schijnaardbei (Potentilla indica). Von Wouter Hagens - Eigenes Werk, Gemeinfrei, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2199867 - Von H. Zell - Eigenes Werk, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=10936678 - Von böhringer friedrich - Eigenes Werk, CC BY-SA 2.5, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2402268 Dan is er ook nog de grote bosaardbei (Fragaria moschata). Deze komt sporadisch in de natuur voor en is voor de teelt niet belangrijk. Von Dendrofil - moje foto, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=15739779 - Von breki74 from Maribor, Slovenia - Fragaria moschataUploaded by Sporti, CC BY-SA 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=31351375 - Von Dendrofil - moje foto, Gemeinfrei, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=15739855 Opkweken Je kunt aardbeien ook in pot planten bijv. voor op een balkon. Hangende (=rankende) aardbeien kunnen goed gekweekt worden in een goot op 1 tot meter hoogte. Planten in pot of een goot hebben natuurlijk wel meer aandacht voor bewatering en bemesting nodig dan planten in de volle grond. Vermeerdering door het planten van de afleggers of zaaien. Bosaardbeien kunnen alleen gezaaid worden. Rassen: Eenmalig dragend (knop vorming in het najaar, oogst in juni / juli) ‘Bogota’ grote opbrengst, laat, goede smaak ‘Brombach’ vroeg, bijzondere kersachtige smaak, zeer donkere kleur ‘Cambridge Vigour’ goede opbrengst, uitstekende smaak ‘Darselect’ vroeg, zeer goede smaak ‘Deuts Evern’ vroeg, goede smaak ‘Elsanta’ minder geschikt voor de hobbytuinder vanwege ziektegevoeligheid ‘Elvira’ vroeg ‘Florence’ zeer hoge opbrengst, laat, goede smaak weinig gevoelig voor ziektes ‘Frau Mieze Schindler geringe opbrengst, vroeg maar bijzondere, framboosachtige smaak ‘Gorella’ goede opbrengst, vroeg ‘Grandee’ zeer grote opbrengst’, middel vroeg, matige smaak 'Karina' zeer vroeg, maar lage opbrengst ‘Korona’ hoge opbrengst, middel vroeg heerlijk zoet en weinig gevoelig voor ziektes ‘Lambada’ redelijke opbrengst, vroeg, zeer goed van smaak maar gevoelig voor ziektes ‘Macherauchs Frühernte vroeg, gevoelig voor ziekte ‘Perle de Prague’ middel vroeg, goede smaak, kiwi-achtig 'Pine-Berry' vroeg, goede, ananas achtige smaak, witte vruchten ‘Redgauntlet’ grote opbrengst, middel vroeg redelijke smaak ‘Selva’ laat, goede smaak ‘Senga Sengana’ vroeg goede opbrengst ‘Sonata ‘ goede opbrengst, uitstekende smaak, gevoelig voor ziektes ‘Tago’ grote opbrengst, laat, goede smaak ‘Talisman’ laat goede smaak ‘Tamella’ grote opbrengst, middel vroeg, matige smaak Doordragend: 'Ava' goede smaak, telen onder glas 'Elianny' goede smaak, niet gevoelig voor ziekten ‘Eve’s delight’ goede smaak, telen onder glas, kan in een pot, laat voor een doordrager ‘Evie 2’ voor volle grond en pot 'Everest' hoge opbrengst, voor volle grond en pot 'Everglade' vroeg rijpend 'Evita' hoge opbrengst ‘Karan’ zeer geschikt voor potten en goten 'Koning Kim' ‘Malling pearl’ goede smaak, voor de volle grond ‘Mrak’ zeer geschikt voor potten en goten ‘Ostara’ een doordragend ras geeft vruchten van juni tot de vorst, goede smaak ‘Rapella’ voor de volle grond, goede smaak ‘Mara des bois’ bosaardbei, geschikt voor verwildering in de tuin

Snoeien

Snoeien is niet nodig. Het is wel aanbevelenswaardig na 1 tot 3 jaar de planten te vervangen omdat ze dan minder vruchten gaan geven. Bij doordragende aardbeien kan vruchtdunning worden toegepast: per bloemtros slechts 2 vruchten tegelijkertijd laten ontwikkelen.

Oogsten

Aardbeien worden met de hand geplukt en je kunt ze 1 dag bewaren, in de koelkast nog enkele dagen langer. Je kunt ze ook invriezen, maar dan gaat de structuur verloren.

Gebruik

Aardbeien zijn vers het lekkerst. Het is niet nodig om aardbeien te wassen. Verwijder de kroontjes en klaar ben je. Aardbeien worden gebruikt in yoghurt op een beschuitje in shakes en smoothies, op gebak etc. Ze kunnen ook worden verwekt tot jam, gelei, siroop en puree, al dan niet tezamen met andere ‘bosvruchten’. Wat minder bekende toepassingen van aardbeien: in salades met ijsbergsla, nootjes, geitenkaas en een dressing van balsamicoazijn; kort roerbakken in een klein beetje olie en bestrooien met peper; aan een satéprikker dopen in gesmolten chocolade. de kleine maar zeer zoete bosaardbeien lenen zich vooral culinaire hoogstandjes!
PARI-DAEZA De Verborgen Tuinen van Dick en Jeannette Vonhof
Pari-daeza
De Verborgen Tuinen van Dick en Jeannette Vonhof

© Pari-daeza

Fruit: Fragaria x

ananassa

(Aardbei)

Algemeen

Iedereen kent wel de aardbei. Een winterharde zelfbestuivende vaste plant die bloeit met witte (bij uitzondering roze tot rode) bloemen vanaf april tot wel oktober, afhankelijk van de soort en ras. De vruchten zijn rood, bij uitzondering oranjerood of zelfs wit en rijpen vanaf mei. Er zijn wel 20 soorten en 200 rassen bekend. De aardbei is een schijnvrucht, de kleine pitjes aan de buitenkant zijn de eigenlijke vruchtjes. With permission of World Crops Database - With permission of World Crops Database De Bosaardbei (Fragaria vesca) komt in Nederland in Zuid- Limburg en het Duingebied. De bosaardbei maakt geen uitlopers en moet dus vermeerderd worden door zaaien. De bosaardbei bloeit met witte bloemen. De vruchten van de bosaardbei blijven klein, maar als je ze voldoende laat rijpen aan de plant zijn ze heerlijk zoet. Von Jörg Hempel, CC BY-SA 3.0 de, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=41218044 - Von I, KENPEI, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3944806 - Von Kuebi = Armin Kübelbeck - Eigenes Werk, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=4255443 Let op: er is een soortgelijke plant met gele bloemen die je vaak aantreft in tuinen. Dit is echter de smakeloze en dus niet-eetbare schijnaardbei (Potentilla indica). Von Wouter Hagens - Eigenes Werk, Gemeinfrei, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2199867 - Von H. Zell - Eigenes Werk, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=10936678 - Von böhringer friedrich - Eigenes Werk, CC BY-SA 2.5, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2402268 Dan is er ook nog de grote bosaardbei (Fragaria moschata). Deze komt sporadisch in de natuur voor en is voor de teelt niet belangrijk. Von Dendrofil - moje foto, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=15739779 - Von breki74 from Maribor, Slovenia - Fragaria moschataUploaded by Sporti, CC BY-SA 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=31351375 - Von Dendrofil - moje foto, Gemeinfrei, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=15739855 Opkweken Je kunt aardbeien ook in pot planten bijv. voor op een balkon. Hangende (=rankende) aardbeien kunnen goed gekweekt worden in een goot op 1 tot meter hoogte. Planten in pot of een goot hebben natuurlijk wel meer aandacht voor bewatering en bemesting nodig dan planten in de volle grond. Vermeerdering door het planten van de afleggers of zaaien. Bosaardbeien kunnen alleen gezaaid worden. Rassen: Eenmalig dragend (knop vorming in het najaar, oogst in juni / juli) ‘Bogota’ grote opbrengst, laat, goede smaak ‘Brombach’ vroeg, bijzondere kersachtige smaak, zeer donkere kleur ‘Cambridge Vigour’ goede opbrengst, uitstekende smaak ‘Darselect’ vroeg, zeer goede smaak ‘Deuts Evern’ vroeg, goede smaak ‘Elsanta’ minder geschikt voor de hobbytuinder vanwege ziektegevoeligheid ‘Elvira’ vroeg ‘Florence’ zeer hoge opbrengst, laat, goede smaak weinig gevoelig voor ziektes ‘Frau Mieze Schindler geringe opbrengst, vroeg maar bijzondere, framboosachtige smaak ‘Gorella’ goede opbrengst, vroeg ‘Grandee’ zeer grote opbrengst’, middel vroeg, matige smaak 'Karina' zeer vroeg, maar lage opbrengst ‘Korona’ hoge opbrengst, middel vroeg heerlijk zoet en weinig gevoelig voor ziektes ‘Lambada’ redelijke opbrengst, vroeg, zeer goed van smaak maar gevoelig voor ziektes ‘Macherauchs Frühernte vroeg, gevoelig voor ziekte ‘Perle de Prague’ middel vroeg, goede smaak, kiwi-achtig 'Pine-Berry' vroeg, goede, ananas achtige smaak, witte vruchten ‘Redgauntlet’ grote opbrengst, middel vroeg redelijke smaak ‘Selva’ laat, goede smaak ‘Senga Sengana’ vroeg goede opbrengst ‘Sonata goede opbrengst, uitstekende smaak, gevoelig voor ziektes ‘Tago’ grote opbrengst, laat, goede smaak ‘Talisman’ laat goede smaak ‘Tamella’ grote opbrengst, middel vroeg, matige smaak Doordragend: 'Ava' goede smaak, telen onder glas 'Elianny' goede smaak, niet gevoelig voor ziekten ‘Eve’s delight’ goede smaak, telen onder glas, kan in een pot, laat voor een doordrager ‘Evie 2’ voor volle grond en pot 'Everest' hoge opbrengst, voor volle grond en pot 'Everglade' vroeg rijpend 'Evita' hoge opbrengst ‘Karan’ zeer geschikt voor potten en goten 'Koning Kim' ‘Malling pearl’ goede smaak, voor de volle grond ‘Mrak’ zeer geschikt voor potten en goten ‘Ostara’ een doordragend ras geeft vruchten van juni tot de vorst, goede smaak ‘Rapella’ voor de volle grond, goede smaak ‘Mara des bois’ bosaardbei, geschikt voor verwildering in de tuin

Snoeien

Snoeien is niet nodig. Het is wel aanbevelenswaardig na 1 tot 3 jaar de planten te vervangen omdat ze dan minder vruchten gaan geven. Bij doordragende aardbeien kan vruchtdunning worden toegepast: per bloemtros slechts 2 vruchten tegelijkertijd laten ontwikkelen.

Oogsten

Aardbeien worden met de hand geplukt en je kunt ze 1 dag bewaren, in de koelkast nog enkele dagen langer. Je kunt ze ook invriezen, maar dan gaat de structuur verloren.

Gebruik

Aardbeien zijn vers het lekkerst. Het is niet nodig om aardbeien te wassen. Verwijder de kroontjes en klaar ben je. Aardbeien worden gebruikt in yoghurt op een beschuitje in shakes en smoothies, op gebak etc. Ze kunnen ook worden verwekt tot jam, gelei, siroop en puree, al dan niet tezamen met andere ‘bosvruchten’. Wat minder bekende toepassingen van aardbeien: in salades met ijsbergsla, nootjes, geitenkaas en een dressing van balsamicoazijn; kort roerbakken in een klein beetje olie en bestrooien met peper; aan een satéprikker dopen in gesmolten chocolade. de kleine maar zeer zoete bosaardbeien lenen zich vooral culinaire hoogstandjes!
Planten en tuinwerk Planten en tuinwerk